Αγγελική Σκιαδοπούλου
Η Αγγελική Σκιαδοπούλου είναι υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου και είναι απόφοιτη του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Επιστήμη της Μετάφρασης» του ίδιου Τμήματος (2013). Σπούδασε Αγγλική Γλώσσα και Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έλαβε το πτυχίο της το 2010.
Έχει εργαστεί σε εταιρεία μεταφραστικών υπηρεσιών ως Junior Project Manager, καθώς και στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου με βασικά καθήκοντα την επικουρία μελών ΔΕΠ και τη Γραμματειακή υποστήριξη του Προγράμματος Erasmus. Έχει επίσης εργαστεί ως καθηγήτρια Αγγλικών σε φροντιστήρια ξένων γλωσσών.
Έχει συμμετάσχει και παρουσιάσει σε Ημερίδες του ΤΞΓΜΔ.
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στους τομείς της Λογοτεχνίας, της Λογοτεχνικής και της Οπτικοακουστικής Μετάφρασης.
Μεταφράζοντας τον τρόμο: Η περίπτωση του μυθιστορήματος τρόμου “IT” του Στίβεν Κίνγκ και της κινηματογραφικής του διασκευής
Σύμφωνα με τους Stephen King και Tim Underwood (1989), η Λογοτεχνία του Τρόμου επιδιώκει να προκαλέσει στους αναγνώστες τρία είδη αντιδράσεων: τρόμο, φρίκη, και τέλος, αποστροφή, με το άγχος και το φόβο να αποτελούν επίσης σημαντικές αντιδράσεις στις οποίες βασίζεται το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος (Prohászková, 2012).
Στόχος της παρουσίασης είναι η αναφορά στα ευρήματα μιας έρευνας που μελετά τους μηχανισμούς με τους οποίους προκαλούνται αυτά τα είδη αντιδράσεων στο μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ IT και στην κινηματογραφική του διασκευή (δύο ταινίες: IT Chapters 1 and 2), καθώς και η σύγκριση τους με τους μηχανισμούς αυτούς στο μεταφρασμένο βιβλίο και τις υποτιτλισμένες ταινίες. Επίσης, η παρουσίαση αναφέρει τα ευρήματα μιας μελέτης πρόσληψης του τρόμου από τους τελικούς χρήστες στη γλώσσα στόχο, ήτοι τα ελληνικά, σε πραγματολογικό, διαπολιτισμικό και ψυχολογικό επίπεδο, προβαίνοντας και σε σύγκριση των δύο μέσων (του βιβλίου και των ταινιών).
Για τα συμπεράσματα σχετικά με την πραγματολογική και διαπολιτισμική ανάλυση της έρευνας καταγράφηκαν και κατηγοριοποιήθηκαν οι μηχανισμοί πρόκλησης τρόμου (Carroll, 1990. King, 2000. Landais, 2016. Park, 2018. Ratna, 2020. Truffaut, as cited in Anastasova, 2019), καθώς και οι μεταφραστικές στρατηγικές (Brèque, 1999. Diaz Cintas & Remael, 2014. Newmark, 1988. Venuti, 1995) που χρησιμοποιήθηκαν τόσο στο βιβλίο όσο και στις ταινίες. Για την ανάλυση του υποτιτλισμού, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στη μελέτη κειμένου-εικόνας-ήχου ξεχωριστά και σε συνδυασμό. Επίσης, διερευνήθηκαν οι περιορισμοί, τα προβλήματα και οι προκλήσεις που αντιμετώπισε ο μεταφραστής και ο υποτιτλιστής και πραγματοποιήθηκε σύγκριση των δύο μέσων. Για την ανάλυση των συναισθημάτων και της ψυχολογικής αντίδρασης των τελικών αποδεκτών, επιλέχθηκαν σημεία πρόκλησης τρόμου στο βιβλίο και τα αντίστοιχα στις ταινίες και εν συνεχεία πραγματοποιήθηκε μελέτη πρόσληψης με ερωτηματολόγια, κατά την οποία 14 συμμετέχοντες παρακολούθησαν τα αποσπάσματα από την ταινία και άκουσαν τα αντίστοιχα εδάφια από το βιβλίο που αναγνώστηκαν από την ερευνήτρια.
Τα σημαντικότερα συναισθήματα που προκλήθηκαν ήταν η φρίκη και ο τρόμος, με την αποστροφή και το άγχος να ακολουθούν. Το σασπένς, η περιγραφή, οι διάλογοι, η μουσική, το περιβάλλον και τα ειδικά εφέ αποτελούν κάποιους από τους μηχανισμούς που παρατηρήθηκε ότι προκάλεσαν τα παραπάνω συναισθήματα. Επίσης αποτελούν και κάποιες από τις προκλήσεις που αντιμετώπισαν, επιτυχώς, μεταφραστής και υποτιτλιστής, χρησιμοποιώντας τεχνικές οικειοποίησης, ξενοποίησης, και συνδυασμό αυτών.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Anastasova, M. (2019). The Suspense of Horror and the Horror of Suspense. Newcastle: Cambridge Scholars Publishing.
- Brèque, J.D. (1999). ‘Translate Stephen King’. In Ténèbres: Show Effroi 4, 61.
- Carroll, N. (1990). The Philosophy of Horror. London: Routledge, Chapman and Hall, Inc.
- Diaz Cintas, J. & Remael A. (2014). Audiovisual Translation: Subtitling. New York: Routledge. King, S. (2000). On Writing: A Memoir of the Craft. New York: Scribner
- King, S. (2017). IT. London: Hodder and Stoughton Ltd. Original work published in 1986.
- King, S. & Underwood, T. (1989). Bare Bones: Conversations on Terror with Stephen King. New York: Warner Books Inc., 50.
- Landais, C. (2016). ‘Challenges and Strategies for Analysing the Translation of Fear in Horror Fiction’. In Literary Imagination, Vol. 18, No. 3, 242-254.
- Newmark, P. (1988). A Textbook on Translation. Hertfordshire: Prentice Hall International.
- Park, M. (2018). ‘The Aesthetics and Psychology Behind Horror Films’. In Undergraduate Honors College Theses 2016-, 13-31.
- Prohászková, V. (2012). ‘The Genre of Horror’. In American International Journal of Contemporary Research 2, no. 4, 133-134.
- Ratna, L. (2020). "The Divine Madness of Stephen King: A Neurocognitive Examination.” In Journal of Humanities and Social Science 25, no. 9, 44-53.
- Venuti, L. (1995). The Translator's Invisibility. London: Routledge.
- Κίνγκ, Σ. (2017). Το Αυτό. Translated by Effie Tsironi. Αθήνα: Εκδόσεις Κλειδάριθμος.