Η Δέσποινα Πηλού είναι απόφοιτος του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου και διαθέτει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στη  Δημιουργική Γραφή από το Κοινό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

Είναι υποψήφια διδάκτορας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Επαγγελματιών Μεταφραστών Πτυχιούχων Ιονίου Πανεπιστημίου και εργάζεται ως Project Manager στη μεταφραστική εταιρεία Orco SA, η οποία δραστηριοποιείται στον κλάδο της μετάφρασης και της τοπικής προσαρμογής από το 1983.

Θα θέλαμε να προτείνουμε τη διεξαγωγή εργαστηρίου με θέμα «Δημιουργικότητα και μεταφραστικά εργαλεία», διάρκειας 2 ωρών. Στην πρώτη ενότητα του εργαστηρίου θα εξεταστεί η σχέση δημιουργικότητας και μετάφρασης^[1] και η προβληματική που αφορά τις επιπτώσεις της χρήσης μεταφραστικών εργαλείων στη δημιουργικότητα των μεταφραστών που απασχολούνται σε έργα μετεπιμέλειας (Dorothy & Marion, 2020). Ειδικότερα, θα παρουσιαστεί το πιλοτικό έργο το οποίο διεξήχθη από την Orco SA το 2022, κατά το οποίο επιχειρήθηκε η ενσωμάτωση ασκήσεων δημιουργικής γραφής στην καθημερινή πρακτική των μεταφραστών που απασχολούνται σε έργα μετεπιμέλειας, προκειμένου να ενισχυθεί η δημιουργικότητά τους (Pilou, 2023). Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες θα κληθούν να ολοκληρώσουν κάποιες από τις ασκήσεις δημιουργικής γραφής του πιλοτικού προγράμματος.

Στη δεύτερη ενότητα του εργαστηρίου, και έχοντας πλέον συνδέσει θεωρητικά και πρακτικά τη δημιουργικότητα με τις μεταφραστικές πρακτικές (και τα μεταφραστικά εργαλεία) ως ένα αμφίδρομο σύστημα (Πηλού 2022), θα παρουσιαστεί η προβληματική που αφορά τον ρόλο του μεταφραστή σε σχέση με τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις και θα παρουσιαστούν βέλτιστες πρακτικές για τη χρήση του open AI Translator στο Trados Studio.

Προτεινόμενη διάρθρωση εργαστηρίου:

Α Ενότητα

• Θεωρητικό μέρος: Μεταφραστικά εργαλεία, σύγχρονες μεταφραστικές πρακτικές και η επίδρασή τους στη δημιουργικότητα των μεταφραστών: παρουσίαση του πιλοτικού έργου που διεξήχθη στη μεταφραστική εταιρεία Orco SA το 2022 και πρόταση ενσωμάτωσης ασκήσεων δημιουργικής γραφής ως λύση για την ενίσχυση της δημιουργικότητας των μεταφραστών που απασχολούνται σε έργα μετεπιμέλειας (διάρκεια: 30’)
• (διάλειμμα διάρκειας 10’)
• Πρακτικό μέρος: Ασκήσεις Δημιουργικής Γραφής – παραδείγματα από τις ασκήσεις που χρησιμοποιήθηκαν για το πιλοτικό έργο της Orco (σε έντυπη μορφή), συμπλήρωσή τους από τους συμμετέχοντες και συζήτηση (διάρκεια: 30’)
• (διάλειμμα διάρκειας 10’)

Β Ενότητα

• Θεωρητικό μέρος: Ο ρόλος του μεταφραστή κεντρικός και όχι βοηθητικός σε σχέση με την τεχνολογία: η περίπτωση του OpenAΙ Translator plugin στο Trados Studio (διάρκεια: 20’)
• Πρακτικό μέρος: Ομαδική εργασία (ανά 3 άτομα) με στόχο τη δημιουργία κατάλληλων εντολών (prompts) για το OpenAI Translator plugin στο Trados Studio για συγκεκριμένα κειμενικά είδη (διάρκεια: 20’)

Μαθησιακοί στόχοι:

• Εξοικείωση με πρακτικές για την αντιμετώπιση της φθίνουσας δημιουργικότητας που παρατηρείται από τους μεταφραστές που ασχολούνται με μετεπιμέλεια.
• Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του μεταφραστή στο επίκεντρο και όχι στο περιθώριο των σύγχρονων τεχνολογικών εξελίξεων
• Βέλτιστες πρακτικές για τη χρήση του OpenAI Translator plugin στο Trados Studio

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Bernal-Merino, M. Á.  (2008).  Creativity in the translation of video games.  Quaderns de Filologia. Estudis literaris, 13, 57-70.

Dorothy, K., Marion, W. (2020).  Machine translation, ethics and the literary translator’s voice.  Translation Spaces, 9(1), 123 – 149.

Gaballo, V. (2012).  Exploring the boundaries of transcreation in specialized translation.  ESP Across Cultures, 95-112.

Grammenidis, S., Dimitroulia, X., Kourdis, E., Loupaki, E., & Floros, G. (2015)  Η πολιτισμική διάσταση της μετάφρασης. Στο Grammenidis, S., Dimitroulia, X.,

Kourdis, E., Loupaki, E., & Floros  Διεπιστημονικές προσεγγίσεις της μετάφρασης.  Kallipos, Open Academic Editions.  Ανακτήθηκε στις 12.05.2022 από http://hdl.handle.net/11419/3903

Pilou, D. (2023).  Creative Writing and Translation: an interdisciplinary approach.  Multilingual Magazine, 36(10), 79-85.

Πηλού, Δ. (2022).  Η Δημιουργική Γραφή στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο της μετάφρασης: μια σχέση αμφίδρομη. Πρακτικά 5ου Συνεδρίου Δημιουργικής Γραφής, Κοινό Διαπανεπιστημιακό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (ΚΔΜΠΣ) «Δημιουργική Γραφή» (ΠΤΝ/ΠΔΜ – Τμήμα Κινηματογράφου/ΑΠΘ), Διιδρυματικό – Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ρητορική, Επιστήμες του Ανθρώπου και Εκπαίδευση» (ΠΤΔΕ/ΕΚΠΑ – ΠΤΝ/ΠΔΜ) και Università degli Studi di Palermo, 1540-1550.

[1] Η μεταδημιουργία, που προέρχεται από τον συνδυασμό των όρων μετάφραση και δημιουργία προκειμένου να υπογραμμιστεί ο σημαντικός βαθμός δημιουργικότητας που απαιτείται κατά τη μεταφραστική διαδικασία (Gaballo, 2012), προϋποθέτει τόσο τη βαθιά γνώση του πολιτισμικού περιβάλλοντος της γλώσσας-στόχου, όσο και δημιουργικές ικανότητες (Grammenidis et al., 2015). Χαρακτηριστική είναι η πρακτική που ακολουθούν εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο του gaming localisation να περιλαμβάνουν ασκήσεις δημιουργικής γραφής στη διαδικασία αξιολόγησης νέων μεταφραστών (Bernal-Merino, 2008).