Η Κωνσταντίνα Π. Κουφαλά είναι Υποψήφια Διδάκτωρ του  πανεπιστημίου Johannes Gutenberg, Mainz, (FTSK: Σχολή Μεταφρασεολογίας, Γλωσσολογίας και Πολιτισμικών Σπουδών, Mainz/Germersheim), στο οποίο και αποπεράτωσε τις δεύτερες σπουδές της (2008), αποκτώντας τον τίτλο της Μεταφράστριας Γερμανικής και Αγγλικής Γλώσσας. Οι πρώτες της σπουδές πραγματοποιήθηκαν στο Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (2001).

Απασχολείται ως ελεύθερος επαγγελματίας με τη διδασκαλία της γερμανικής ως ξένης γλώσσας και ως μεταφράστρια, ενώ είναι Υπεύθυνη Εκπαίδευσης/Συγγραφής Προγραμμάτων «Συμπληρωματικής Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning)» του ΕΚΠΑ/ΕΛΚΕ.

Τα τελευταία 3 χρόνια έχει επικεντρώσει το ερευνητικό της ενδιαφέρον στην Απλή/Εύκολη Γλώσσα.

Στη σύγχρονη εποχή τεχνολογικής καινοτομίας και καταιγισμού πληροφοριών, η απρόσκοπτη επικοινωνία αποτελεί υπέρτατο αγαθό και συνάμα βασική προϋπόθεση συμμετοχής στα κοινωνικά δρώμενα, ελευθερίας, αυτονομίας, πρόσβασης στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Έχοντας κατά νου τον ρόλο που διαδραματίζει η κατανόηση γραπτών κειμένων από τον σύγχρονο άνθρωπο, στην παρούσα ανακοίνωση, ερευνητικό αντικείμενο διδακτορικής διατριβής, θα προβούμε στην περιγραφή των βασικών αρχών της «Εύκολης γλώσσας» (εφεξής ΕΓ), μιας ιδιαίτερης γλωσσικής ποικιλίας δίχως φυσικούς ομιλητές (βλ. Maaß, 2015) και της «Απλής γλώσσας» (εφεξής ΑΓ), η οποία απευθύνεται στο ευρύ κοινό, επισημαίνοντας ομοιότητες και διαφορές. 

Πρόκειται για απλοποιημένες γλωσσικές μορφές που εφαρμόζονται ήδη εδώ και δεκαετίες σε Ευρώπη και Αμερική, με την ΕΓ να προκύπτει από τις επικοινωνιακές ανάγκες ατόμων με εγγενείς ή επίκτητες αναπηρίες και μαθησιακές δυσκολίες και την ΑΓ να πρωτοεμφανίζεται ως μέσο ενίσχυσης της κατανοητότητας δυσνόητων κειμένων κυρίως δημόσιων φορέων, διόλου φιλικών προς τον αναγνώστη και με κύριο χαρακτηριστικό τους την ξύλινη και πολύπλοκη γλώσσα. Ωστόσο σήμερα δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά. Μέσω δραστικών τροποποιήσεων και τήρησης αυστηρών κανόνων η ΕΓ αποσκοπεί στην αναδιατύπωση της πληροφορίας με τέτοιο τρόπο που να μπορεί να χρησιμοποιείται αυτόνομα από το κοινό-στόχος (βλ.Maaß, 2020), ενώ η ΑΓ είναι μια πιο ευέλικτη μορφή απλοποίησης της πρότυπης γλώσσας, ακολουθώντας κάποιες βασικές οδηγίες/συστάσεις.     

Αφού προβούμε σε μια σύντομη ιστορική ανασκόπηση, θα εστιάσουμε στους κανόνες της ΕΓ, στηριζόμενοι πρωτίστως στο γερμανικό μοντέλο, ενώ θα τους αντιπαραβάλλουμε με τις διαγλωσσικά εφαρμόσιμες οδηγίες που συνήθως ακολουθούνται κατά την σύνταξη ή μετάφραση ενός κειμένου σε ΑΓ. Μέσω παραδειγμάτων θα επιχειρήσουμε να τις εφαρμόσουμε στην ελληνική γλώσσα, εντοπίζοντας δυσκολίες και προτείνοντας λύσεις.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Bock, Bettina/Pappert, Sandra (2023), Leichte Sprache, Einfache Sprache, verständliche Sprache, Tübingen: Narr Francke Attempto Verlag.
• Bredel, Ursula/Maaß, Christiane (2016), Leichte Sprache. Theoretische Grundlagen. Orientierung für die Praxis, Berlin: DUDEN.
• Gutermuth, Silke (2020), Easy-Plain-Accessible. Leichte Sprache für alle? Eine zielgruppenorientierte Rezeptionsstudie zu Leichter und Einfacher Sprache, Berlin: Frank & Time.
• Helmle, Krishna-Sara (2017), Leichte Sprache. Ein Überblick für Übersetzer, Berlin: BDÜ-Fachverlag.
• Καρβούνης, Χρήστος/Κουφαλά, Κωνσταντίνα/Seel, Olaf Immanuel (2024), Απλή γλώσσα και κείμενα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης: Απόπειρα γλωσσικού εξορθολογισμού, Αθήνα (υπό έκδοση).
• Maaß, Christiane (2015), Das Regelbuch, Münster: Lit-Verlag.
• Maaß, Christiane (2020), Easy Language-Plain Language-Easy Language Plus. Balancing Comprehensibility and Acceptability, Berlin: Frank & Timme.
• Seel, Olaf Ι. (2020), Orality, easy-to-read language intralingual translation and accessibility of cultural heritage for persons with cognitive and learning disabilities: the case of Greek oral history testimonies, στο: Bridge Trends and Traditions in Translation and Interpreting Studies, Special Issue on “Translation and Accessibility for All in the Creative Industries: Digital Spaces and Cultural Contexts”, (1) 2, 18-46.