Η Κωνσταντίνα Τριανταφυλλοπούλου είναι Διευθύντρια Σπουδών του Κέντρου Εκπαίδευσης Μεταφραστ(ρι)ών meta|φραση.

Σπούδασε Αγγλική Γλώσσα και Φιλολογία στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και είναι κάτοχος του ΜΑ in Literary Translation του Πανεπιστημίου του Essex. Έχει μετεκπαιδευτεί σε θέματα διδασκαλίας της Μετάφρασης στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας και σε θέματα Νέων Τεχνολογιών στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης.

Εργάζεται ως καθηγήτρια αγγλικής γλώσσας και ως επαγγελματίας μεταφράστρια από το 1988, ενώ διδάσκει Μετάφραση από το 1991 (αρχικά στο Βρετανικό Συμβούλιο και από το 2001 στη meta|φραση). Έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 2.000 σπουδαστές μετάφρασης και είναι πιστοποιημένη Moodle Educator.

Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταφραστών και της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφρασεολογίας.

Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η λογοτεχνική μετάφραση, η εκπαίδευση και η ορατότητα μεταφραστ(ρι)ών, η εκπαίδευση εκπαιδευτών ενηλίκων, καθώς και ζητήματα ηθικής & δεοντολογίας στη μετάφραση.

Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες η μεταφρασεολογική μελέτη, με την πολιτισμική στροφή της, έχει φέρει τους/τις μεταφραστές/άστριες στο προσκήνιο, ρίχνοντας σταθερά και συστηματικά φως στον κυρίαρχο ρόλο που έχουν στη μεταφραστική πράξη, στη μεταφραστική αγορά και στην κοινωνία. O Laurence Venuti, θέτοντας στο έργο του το ζήτημα της αφάνειας και της ελλιπούς αναγνώρισής τους στην κοινωνία, δίνει ώθηση στη συζήτηση περί της ορατότητάς τους. O Anthony Pym τονίζει τη σημασία που έχουν ως πολιτισμικοί διαμεσολαβητές. Από τις αρχές του αιώνα μας, στο πεδίο της κοινωνιολογίας της μετάφρασης αναλύεται το habitus του/της μεταφραστή/άστριας. Η ώθηση της μεταφρασεολογίας προς την κατεύθυνση της ανάδειξης του ρόλου τους είναι σαφής – έχει βρει ανταπόκριση στο επαγγελματικό πεδίο;

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά θετικά βήματα προς την κατεύθυνση της ανάδειξης των ίδιων των μεταφραστών/ριών και του ρόλου τους, κυρίως στον εκδοτικό και στον οπτικοακουστικό τομέα. Στους περισσότερους τομείς της μετάφρασης, ναι μεν είναι σαφής η παρουσία των επαγγελματιών, ωστόσο το όνομά τους κατά κανόνα δεν δηλώνεται στους αποδέκτες του έργου τους. Για ποιους λόγους συμβαίνει αυτό; Πρέπει να μας απασχολεί; Είναι επιθυμητή η αλλαγή κι αν ναι, είναι εφικτή; Και σε τι θα ωφελούσε;

Η ανακοίνωση θα κινηθεί σε δύο άξονες:

α) Καταγραφή υφιστάμενων πρακτικών καθώς και προτάσεων που στρέφουν προς την κατεύθυνση της ορατότητας των μεταφραστών/ριών στον εκδοτικό και τον οπτικοακουστικό τομέα.

β) Ανάλυση των αποτελεσμάτων έρευνας, μέσω δύο ερωτηματολογίων, η οποία θα επιχειρήσει να δώσει απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα. Το ένα ερωτηματολόγιο θα απευθύνεται στους/στις επαγγελματίες του κλάδου, ώστε να καταγραφούν οι θέσεις και οι ενέργειές τους σχετικά με την ορατότητά τους. Το άλλο ερωτηματολόγιο θα έχει αποδέκτες επαγγελματικές ενώσεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη, προκειμένου να αποτυπωθούν οι τρόποι προαγωγής της ορατότητας των μελών τους.

Στόχος της ανακοίνωσης είναι να διερευνήσει κατά πόσο η εφαρμογή της καθολικά αποδεκτής στη θεωρία θέσης περί ορατότητας των μεταφραστών/ριών είναι ταυτοχρόνως επιθυμητή, εφικτή και επωφελής στην επαγγελματική πρακτική.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Pym, Anthony (2012), On translator ethics: Principles for mediation between cultures (Benjamins)
• Venuti, Lawrence (1995), The Translator's Invisibility: A History of Translation (Routledge)
• Γιαννακοπούλου, Βάσω (2012), «Πρώτες σκέψεις για μια κοινωνιολογία της μετάφρασης στην Ελλάδα»  (Syn-Theses 5. Θεσσαλονίκη: Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας)