Η Δρ Μαρία Πετροχείλου είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στις μεταφραστικές σπουδές (Ιόνιο Πανεπιστήμιο 2022, βαθμός άριστα 10), όπως και πτυχιούχος διερμηνέας συνεδρίων απόφοιτος της Σχολής Διερμηνέων Μεταφραστών του Πανεπιστήμιου της Τεργέστης (1998). Είναι κάτοχος πτυχίου Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (ΕΚΠΑ 1992) και δύο μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών: στη Νεοελληνική Φιλολογία (Magister Artium, Freie Universität Βερολίνο 2003) και στην εκπαίδευση διερμηνέων (Masters in Advanced Studies, ΕΤΙ Πανεπιστήμιο της Γενεύης 2007).

Ειδικεύεται στη διερμηνεία συνεδρίων, όπως και στη νομική διερμηνεία  και τη διερμηνεία δημοσίων υπηρεσιών (σεμινάριο ΕΤΙ 2009, εκπαίδευση ΔΔΔ).

Εργάζεται ως μεταφράστρια από το 1996 και διερμηνέας συνεδρίων από το 1998. Παράλληλα απασχολείται ως συμβασιούχος διδάσκουσα διερμηνείας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (2005-2011, ακαδημαϊκός υπότροφος 2022-23, εαρινό εξάμηνο 2024) και από τον Ιούνιο 2023 είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας του Ιονίου Πανεπιστημίου στο πλαίσιο προγράμματος που αφορά τη δημιουργία Μητρώου Διερμηνέων Δημοσίων Υπηρεσιών στην Ελλάδα υπό την αιγίδα του Υπουργείο Μετανάστευσης και των Επιχορηγήσεων του ΕΟΧ (EEA Grants) (Ιούνιος 2022 κ.ε.).

Μολονότι οι επαγγελματίες διερμηνείς τονίζουν τη σημασία της οπτικής επαφής τους με τον ομιλητή και την αίθουσα του συνεδρίου και παρά την ιδιαίτερη προσοχή που δίνει στο θέμα η Διεθνής Ένωση Διερμηνέων Συνεδρίων στον κώδικα δεοντολογίας της, οι μέχρι τώρα μελέτες δεν επιβεβαιώνουν τη χρησιμότητα της οπτικής επαφής με τον ομιλητή στην περίπτωση «αναγνωσμένου λόγου».

Πράγματι διαπιστώθηκε (Maurizio Balzani 1990) ότι, ενώ κατά την ταυτόχρονη διερμηνεία (ΤΔ) αυθόρμητου λόγου οι διερμηνείς διέπραξαν λιγότερα λάθη και σεβάστηκαν περισσότερο το μήνυμα του ομιλητή όταν μπορούσαν να τον δουν από ό,τι όταν δεν τον έβλεπαν, κατά τη ταυτόχρονη διερμηνεία ενός ομιλητή που διάβαζε το κείμενό του οι διαφορές ως προς την απόδοση των διερμηνέων μεταξύ εργασίας με οπτική επαφή με τον ομιλητή (βίντεο) και εργασίας χωρίς οπτική επαφή (ηχογραφημένο κείμενο) ήταν ασήμαντες.

Και σε πιο πρόσφατη μελέτη (Sylvi Rennert 2008) για το θέμα της οπτικής επαφής σε σχέση με τον ελεύθερο «αυθόρμητα» εκφωνούμενο λόγο, δεν διαπιστώνονται σημαντικές διαφορές μεταξύ της απόδοσης των διερμηνέων που είχαν οπτική επαφή και όσων δεν είχαν. Ωστόσο διαπιστώθηκε ότι ορισμένα είδη οπτικής πληροφορίας παρέχουν επιπλέον πληροφορίες στον διερμηνέα και βοηθούν στην κατανόηση ή επαναλαμβάνουν το φωνητικό μήνυμα που φτάνει στα αυτιά τους μέσω του οπτικού διαύλου επικοινωνίας, καθιστώντας συνεπώς ευκολότερη την επεξεργασία του κειμένου (Rennert 2008: 215). Φαίνεται δηλαδή ότι η οπτική επαφή μειώνει το άγχος ενός από τη φύση του αγχωτικού επαγγέλματος.

Στο πλαίσιο πειραματικής μελέτης που διεξήχθη με επαγγελματίες και εκπαιδευόμενους διερμηνείς κατά την περίοδο 2010-2020 (Petrocheilou 2022) οι συμμετέχοντες στο πείραμα ερωτήθηκαν σχετικά με την αναγκαιότητα της οπτικής επαφής με τον ομιλητή κατά την ταυτόχρονη διερμηνεία με και χωρίς κείμενο και έπεσαν σε αντιφάσεις. Πώς ακριβώς έχει εξελιχθεί η κατάσταση μετά την πανδημία του COVID 19 και την είσοδο της απομακρυσμένης ΤΔ (RSI) στη ζωή των διερμηνέων; Πόσο σημαντική είναι πλέον η οπτική επαφή με τον ομιλητή και τι θεωρούν οι ίδιοι οι διερμηνείς ως απαραίτητο οπτικό υποστήριγμα (visual input) για επιτυχή απομακρυσμένη ΤΔ (Saeed et all 2022);

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

AIIC (Association Internationale d’Interprètes de conférence): https://aiic.org/site/world/about/inside/basic  (πρόσβαση στις 18/8/2023)

Balzani, Maurizio (1990). “Le contact visuel en interprétation simultanée: Résultats d'une expérience (francais-italien).” In Gran Laura and Taylor, Christopher (Eds.). Aspects of Applied and Experimental Research on Conference Interpretation. Round table on Interpretation research November 16, 1989. Udine: Campanotto: 93-100

Petrocheilou, Maria (2022). Proper nouns and numbers as problem triggers in simultaneous interpretation with and without text. Error analysis and methodological verification through triangulation. Phd thesis at Ionian University, available in Greek. https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/51816 

Rennert, Sylvi (2008). “Visual Input in Simultaneous Interpreting.” Meta 53-1: 204-217 Lettere Economia Diritto

Saeed, M.A., González, E.R., Korybski, T., Davitti, E., Braun, S. (2022). Connected yet Distant: An Experimental Study into the Visual Needs of the Interpreter in Remote Simultaneous Interpreting. In: Kurosu, M. (eds) Human-Computer Interaction. User Experi ence and Behavior. HCII 2022. Lecture Notes in Computer Science, vol 13304. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-05412-9_16 

Οι κώδικες δεοντολογίας ρυθμίζουν είτε τη συμπεριφορά μιας ομάδας με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (επαγγελματικά, επιστημονικά, σωματειακά,  που έχουν να κάνουν με την εκλογή τους σε κάποια συγκεκριμένη θέση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, κ.λπ.), είτε μια συγκεκριμένη διαδικασία. Όλοι οι κώδικες δεοντολογίας διερμηνέων συνεδρίων εμπνέονται από τον Κώδικα Επαγγελματικής Δεοντολογίας της Διεθνούς Ένωσης Διερμηνέων Συνεδρίων (AIIC), η οποία έθεσε και τις βάσεις του επαγγέλματος του διερμηνέα συνεδρίων από την εμφάνιση του στα μέσα του 20ου αιώνα και το συνοδεύει σταθερά προσαρμόζοντας τον Κώδικα Δεοντολογίας της, ώστε να διασφαλίζεται, σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κι εξελισσόμενο κόσμο, η ποιότητα, η επαγγελματική δεοντολογία και οι συνθήκες εργασίας των διερμηνέων με τρόπο που να προστατεύεται η υγεία και η ευεξία τους. Αυτό που ξεχωρίζει διατρέχοντας οποιοδήποτε Κώδικα Δεοντολογίας διερμηνέων συνεδρίων είναι το μέλημα του συντάκτη να διασφαλίσει τον αποδέκτη της διερμηνείας (αρχές του επαγγελματισμού, της εχεμύθειας, της ακεραιότητας, της διακριτικότητας, της διά βίου μάθησης, της ανεξαρτησίας, της αμεροληψίας, της υπευθυνότητας και της αξιοπιστίας του διερμηνέα), τον ίδιο τον διερμηνέα και το επάγγελμα του διερμηνέα (δημοσιοποίηση, συναδελφικότητα και ορθές επαγγελματικές πρακτικές (ταυτόχρονη διερμηνεία πάντα με τουλάχιστον ζεύγος διερμηνέων, ταυτόχρονη διερμηνεία σε μονωμένο θάλαμο, αποφυγή συστηματικής χρήσης ρελέ, επιτακτική ανάγκη για επαρκή ενημέρωση και προετοιμασία του διερμηνέα πριν την εργασία). Μετά την περιγραφή των κωδίκων δεοντολογίας γνωστών ενώσεων και συλλόγων διερμηνέων (AIIC, ΑΑΕ-ESIT, Assointerpreti, VKD, ΣΥΔΙΣΕ), με βάση τις βασικές αρχές που περιλαμβάνουν γενικά οι κώδικες δεοντολογίας των διερμηνέων: εμπιστευτικότητα, ακρίβεια, αμεροληψία ή σύγκρουση συμφερόντων, επαγγελματική εξέλιξη των διερμηνέων, υπευθυνότητα ή ευθύνη για τη δική τους απόδοση, καθορισμός του ρόλου τους, επαγγελματική αλληλεγγύη και συνθήκες εργασίας (Hale 2007) επιχειρείται η σύνταξη ενός κώδικα δεοντολογίας για τη διερμηνεία δημοσίων υπηρεσιών με έμφαση στη διαδικασία και λαμβάνοντας υπόψη όλους τους συμμετέχοντες σε αυτή, δημοσίους λειτουργούς, αλλόφωνους εξυπηρετούμενους και διερμηνείς δημοσίων υπηρεσιών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• AAE-ESIT (Association des anciens élèves de l'École supérieure d'interprètes et de traducteurs) (πρόσβαση στις 2/8/2023): https://www.aaeesit.com  (πρόσβαση στις 2/8/2023)
• AIIC (Association Internationale d’Interprètes de conférence): https://aiic.org/site/world/about/inside/basic  (πρόσβαση στις 18/8/2023)
• Angelelli, C. (2006) “Validating professional standards and codes: Challenges and opportunities”, Interpreting, 8 (2), σσ. 175-193.
• Assointerpreti (Associazione Nazionale di Interpreti di Conferenza Professionisti): https://assointerpreti.it/associazione/statuto-documenti-associativi/  (πρόσβαση στις 20/8/2023)
• ΣΥ.ΔΙ.Σ.Ε. (ΣύλλογοςΔιερμηνέωνΣυνεδρίωνΕλλάδος): https://www.sydise.gr/conference_interpreting/code_of_conduct/  (πρόσβαση στις 20/8/2023)
• ΣΥ.ΔΙ.Σ.Ε.: https://www.sydise.gr/conference_interpreting/code-of-practice/  (πρόσβαση στις 20/8/2023)