Νικολέττα Κόρκα
Η Νικολέττα Κόρκα είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια, απόφοιτη του Π.Τ.Δ.Ε. του Δ.Π.Θ. (2010-2014), του Κοινού Ελληνογαλλικού Μεταπτυχιακού «Διδακτική της Πολυγλωσσίας και Γλωσσικές Πολιτικές - Διάδοση των Γλωσσών και Πολιτισμών σε Πολύγλωσσα Περιβάλλοντα» των Α.Π.Θ. και Le Mans Université (2014-2016) και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Μετάφρασης του τμήματος Itiri, Université de Strasbourg (2015-2017). Το 2021 έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα από το Τ.Ε.Π.Α.Ε., Α.Π.Θ. με τίτλο: «Μεταφραστικές παρεμβάσεις και τροποποιήσεις σε διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη κατά τη μεταφορά τους στη Νεοελληνική για παιδιά και νέους» με υποτροφία από το Ι.Κ.Υ. Τον Ιανουάριο του 2024 παρουσίασε τη μεταδιδακτορική της έρευνα με τίτλο: «Μεταφράσεις και αναμεταφράσεις του έργου του Charles Dickens στην Ελληνική για παιδιά και νέους: η περίπτωση του David Copperfield», ενώ το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 δίδαξε ως εντεταλμένη διδάσκουσα στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Ε.Κ.ΠΑ.
Έχει εργασθεί ως εσωτερική μεταφράστρια και διαχειρίστρια μεταφραστικών έργων σε μεταφραστικά γραφεία, ενώ πλέον εργάζεται ως μόνιμη εκπαιδευτικός, κλάδου Π.Ε. 70.
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα προσανατολίζονται στη μετάφραση παιδικής λογοτεχνίας, τη συγκριτική λογοτεχνία και την ενδογλωσσική μετάφραση για ανηλίκους.
Experientia does it!: το ντικενσιανό χιούμορ. Μεταφράσεις και αναμεταφράσεις του μυθιστορήματος David Copperfield στην Ελληνική για παιδιά και νέους.
Το χιουμοριστικό στοιχείο στα έργα του Dickens είναι διάχυτο και η λειτουργία του είναι κατά βάση εξευμενιστική προς τον αναγνώστη σε απάντηση των ανυπέρβλητων εμποδίων και δυστυχιών που συναντούν οι λογοτεχνικοί ήρωες. To μυθιστόρημα David Copperfield, ομοίως, δεν αποτελεί ένα κωμικό έργο. Είναι μια πολύ θλιβερή καταγραφή ηττών, περιορισμών και συμβιβασμών. Σκωπτικές αναφορές, εντούτοις, μπορούν να βρεθούν κατά τη σκιαγράφηση καρικατουριστικών χαρακτήρων, στην ονοματοδοσία, στην εναλλαγή τυπικής και ιδιωματικής, ιδιολεκτικής και κοινωνιολεκτικής γλώσσας, ακόμη και στην επανάληψη φράσεων-μότο από περιφερειακούς ήρωες. Και μπορεί, στη βρετανική πραγματικότητα και στα βρετανικά προγράμματα σπουδών των σχολείων, ο Dickens να παραμένει στον κατάλογο των λογοτεχνικών έργων βικτωριανής εποχής για ενήλικες ή τουλάχιστον για ώριμους εφήβους, στην ελληνική πραγματικότητα, ωστόσο, έχουμε παρατηρήσει ότι διολισθαίνει από την ενήλικη λογοτεχνία στην παιδική, ώστε ιδιοποιείται πλήρως από τους ανήλικους αναγνώστες. Στόχος, λοιπόν, της παρούσας έρευνας είναι ο εντοπισμός των μεταφράσεων του μυθιστορήματος David Copperfield στην Ελληνική για το παιδικό αναγνωστικό κοινό και των μεταφραστικών ελιγμών, στους οποίους έχουν καταφύγει οι μεταφραστές για την απόδοση των χιουμοριστικών αναφορών. Οι διαφορετικές μεταφράσεις του ίδιου έργου από διαφορετικούς μεταφραστές, ή αλλιώς οι αναμεταφράσεις διαχρονικές και συγχρονικές, μπορούν να μας οδηγήσουν σε συμπεράσματα σχετικά με τον ρόλο του μεταφραστή, τις μεταφραστικές επιλογές του, τις επιλογές των εκδοτικών οίκων, τις αντιλήψεις που φέρουμε για την παιδική ηλικία και το παιδικό ανάγνωσμα. Η μετάφραση της παιδικής λογοτεχνίας και, δη, η θεωρία των διασκευών αποτελεί ένα σχετικά αχαρτογράφητο ερευνητικό πεδίο, το οποίο τα τελευταία έτη συγκεντρώνει το ερευνητικό ενδιαφέρον λόγω των σημαντικότατων παρατηρήσεων που αντλούμε τόσο για τα λογοτεχνικά ήθη, όσο και για τις επικρατούσες παιδαγωγικές αντιλήψεις τις εκάστοτε εποχής για το «ορθό» ανάγνωσμα για ανηλίκους. Η εξέταση αντλεί μεθοδολογικά εργαλεία από το πεδίο της διαγλωσσικής μετάφρασης και των «Περιγραφικών Μεταφραστικών Σπουδών», καθώς το κέντρο βάρους μετατοπίζεται από το κείμενο-πηγή στο κείμενο-στόχος.
Λέξεις-κλειδιά: Διασκευές του μυθιστορήματος David Copperfield στην Ελληνική για παιδιά, Charles Dickens μεταφρασμένος στην Ελληνική, Διαγλωσσική μετάφραση κλασικών έργων, Διασκευές κανονιστικής λογοτεχνίας για παιδιά και νέους, Το χιούμορ στον Charles Dickens.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Abida, F. I. N., Fahri, F., & Darma, D. B. . (2022). “Humour in Dickens’ Oliver Twist: A strategy to reveal the corruption in Victorian era”, Linguistics and Culture Review, Vol. 6 (2), pp. 120-128.
- Alter, R. (1996) “Reading Style in Dickens”, Philosophy and Literature, Vol. 20 (1), Baltimore: Johns Hopkins University Press, pp. 130-137.
- Alvstad, C. (2010). “Children’s Literature and Translation”. In Gambier, Y. & Doorslaer, L.V. (eds.) Handbook of Translation Studies, Vol. 1. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins, pp. 22-27.
- Ballard, M. (1998). « La traduction du nom propre comme négociation », Palimpsestes, No 11. Paris : Presses de la Sorbonne Nouvelle, pp. 199-224.
- Bastin G., L. (2011). “Adaptation”. In Baker, M. & Saldahna, G. (eds.) Encyclopedia of Translation Studies. New York: Routledge, pp. 3–6.
- Berman, A. (1990). « La retraduction comme espace de traduction », Palimpsestes, Vol. 13, pp. 1-7.
- Bloom, H. (1994). The Western Canon: The Books and School of the Ages. New York: Harcourt Brace.
- Boone, T. (2005). Youth of Darkest England: Working-Class Children at the Heart of Victorian Empire. New York: Routledge.
- Bottum, J. (1995). “The Gentleman's True Name: David Copperfield and the Philosophy of Naming”, Nineteenth-Century Literature, Vol. 49 (4), pp. 435-455, University California Press.
- Brook, G.L. (1970). The Language Library: The Language of Dickens. London: Andre Deutsch.
- Γαβριηλίδου, Σ. (2018). Εκδότες, βιβλία, παιδιά. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, Εκδόσεις Επιστημονικών Βιβλίων & Περιοδικών.
- Carey, J. (1973). The Violent Effigy: A Study of Dickens’ Imagination. London: Faber and Faber.
- Escarpit, D. (1981). La littérature d'enfance et de jeunesse en Europe. Paris : Presses Universitaires de France.
- Fawkner, H. W. (1977). Animation and Reification in Dickens’s Vision of the Life-Denying Society. Stockholm: Liber Tryck.
- Fernández López, M. (2006). “Translation Studies in Contemporary Children's Literature: A Comparison of Intercultural Ideological Factors”. In Lathey's (ed.) The Translation of Children's Literature: A Reader. Clevedon & Buffalo & Toronto: MultilingualMatters, pp. 41-53.
- Hannabuss, S. (1996). “Books Adopted by Children”. In Hunt, P. (ed.), Encyclopedia of Children’s Literature– International Companion. London & New York: Routledge, pp. 422-432.
- Hutcheon, L. (2006). A Theory of Adaptation. New York & London: Routledge.
- Κανατσούλη, Μ. (2018). Εισαγωγή στη θεωρία και κριτική της παιδικής λογοτεχνίας. Θεσσαλονίκη: Universtity Studio Press.
- Kennedy, V. & Kitsi-Mitakou K. (2016). Liminal Dickens: Rites of Passage in His Work. Cambridge Scholars Publishing.
- Kincaid, J. (1969). “Symbol and Subversion in David Copperfield”, Studies in the Novel, special issue Charles Dickens. Vol. 1, (2), pp. 196-206.
- Kincaid, J. (1971). Dickens and the Rhetoric of Laughter. Oxford: Clarendon P. (available at https://victorianweb.org/authors/dickens/kincaid2/contents.html).
- Klingberg, G. (1986). Children's Fiction in the Hands of the Translators. Lund: Bloms Boktryckeri Ab.
- Kuehn, J. (2018). “David Copperfield and the Tradition of the Bildungsroman”, Dickens Quarterly, Vol. 35 (1), pp. 25-46.
- Κονταξή, Ε. & Τσιλιμένη, Τ. (2020). Εισαγωγή στην παιδική και εφηβική λογοτεχνία της Ευρώπης. Έργα και συγγραφείς. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ροπή.
- Κόρκα, Ν. (2023). «Μεταφράσεις και αναμεταφράσεις κανονιστικής λογοτεχνίας για παιδιά και νέους: σύγχρονες διασκευές του έργου του Charles Dickens, David Copperfield στην Ελληνική». Στο Τσιλιμένη, Τ. & Κονταξή, Ε. (επιμ.) Εισαγωγή στην παιδική και εφηβική λογοτεχνία της Ευρώπης. Β΄ Τόμος: Μεταφράσεις και Διασκευές στην Παιδική και Εφηβική Λογοτεχνία. Αθήνα: Ροπή, σσ. 135-152.
- Kozlowski, B. (2016). What the Dickens?!: Distinctly Dickensian Words and How to Use Them. New York: Running Press Adult.
- Lafay-Dupeyron, F. (1997). “The Forms and Functions of Language in David Copperfield”, Revue angliciste de La Réunion, Vol. 13, pp.13-43.
- Lettis, R. (2002). “The Names of David Copperfield”, Dickens Studies Annual, Vol. 31, pp. 67-86, Penn State University Press.
- Meier, S. (1982). Animation and Mechanization in the Novels of Charles Dickens. Bern: Francke.
- Nikolajeva, M. (2013). “Beyond Happily Ever After: The Aesthetic Dilemma of Multivolume Fiction for Children”. In Lefebvre, B. (ed.) Textual Transformations in Children’s Literature: Adaptations, Translations, Reconsiderations. New York & London: Routledge, pp. 197-214.
- Panou, D. (2018). “Norms Governing the Dialect Translation of Charles Dickens’ Great Expectations: An English-Greek Perspective”. International Linguistics Research, Vol. 1 (1), pp. 49-61.
- Παπαδήμα, Μ. (2012). Τα πολλαπλά κάτοπτρα της μετάφρασης. Αθήνα: Νεφέλη.
- Rotunno, L. (2005). “The Long History of "In Short": Mr. Micawber, Letter-Writers, and Literary Men”, Victorian Literature and Culture, Vol. 3 (2), pp. 415-433.
- Sanders, A. (2006). “Dickens and the Idea of the Comic Novel”, The Yearbook of English Studies, Vol. 36 (2), pp. 51-64.
- Sanders, J. (2006). Adaptation and Appropriation. London: Routledge.
- Stephens, J. & McCallum, R. (1998). Retelling Stories, Framing Culture. Traditional Story and Metanarratives in Children’s Literature. New York & London: Garland.
- Thiel, E. (2013). “Downsizing Dickens: Adaptations of Oliver Twist for the Child Reader”. In Müller, A. (ed.) Adapting Canonical Texts in Children’s Literature. London & New Delhi & New York & Sydney: Bloomsbury, pp. 143-163.
- Watt, I. (1974). “Oral Dickens” in Dickens Studies Annual, Vol. 3, pp. 165-181.
- Wilkis, D. M. (1993). “Dickens's David Copperfield”, The Explicator, Vol. 51 (3), pp. 157-159.
- Wilson-Bates, T. (2016). “The Image of Time in David Copperfield”, Dickens Studies Annual, Vol. 47, pp. 87-105, Penn State University Press.