Η Ελένη Φουντούλη γεννήθηκε (1996) στη Θεσσαλονίκη και αποφοίτησε από τη Γερμανική Σχολή Θεσσαλονίκης (2014).

Είναι υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Νεοελληνικής Γλώσσας του πανεπιστημίου Johannes Gutenberg, Mainz (Τμήμα Μεταφρασεολογίας, Γλωσσολογίας και Πολιτισμικών Σπουδών). Στο ίδιο πανεπιστήμιο ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές της σπουδές στη Γλώσσα, τον Πολιτισμό και την Μετάφραση με γλώσσες εργασίας Ελληνικά/Γερμανικά/Αγγλικά (2018) καθώς και τις μεταπτυχιακές σπουδές στην Οικονομική Μετάφραση (2022).

Αντικείμενα έρευνας της διδακτορικής της διατριβής αποτελούν η γλώσσα στην εκπαίδευση και η ενδογλωσσική μετάφραση. Πιο συγκεκριμένα, ασχολείται με το εγχείρημα της εφαρμογής της απλής γλώσσας στα σχολικά εγχειρίδια, προκειμένου αυτά να επιτυγχάνουν καλύτερα τον σκοπό τους. Παράλληλα εργάζεται ως μεταφράστρια.

Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι η παρουσίαση και συζήτηση δύο ενδεικτικών αλλά δυνάμει ιδιαίτερα επιδραστικών εφαρμογών της απλής γλώσσας. Παρά τον διαφορετικό τους προσανατολισμό και οι δύο εφαρμογές έχουν κοινό παρονομαστή την προσπάθεια «γλωσσικού εξορθολογισμού» κειμένων που απευθύνονται σε ευρύ κοινό και είτε διά νόμου είτε εκ των πραγμάτων η χρήση τους είναι ουσιαστικά «υποχρεωτική» για τη γλωσσική κοινότητα, γεγονός που αυξάνει το μερίδιο ευθύνης για τον βαθμό κατανοητότητάς τους.

Στο πρώτο μέρος γίνεται λόγος για τα κείμενα της δημόσιας διοίκησης και τις δυσκολίες που παρουσιάζει η γλωσσική διαχείριση στην περίπτωση της νέας ελληνικής. Οι δυσκολίες αυτές εντοπίζονται α) στην ιδιαιτερότητα των κειμένων, β) στην ύπαρξη και στην ιδιαίτερη λειτουργία γλωσσικών μονάδων της καθαρεύουσας στην ΚΝΕ, και γ) σε μια αρχαΐζουσα γλωσσική συμπεριφορά και διαχείριση αυτών των μονάδων στον καθημερινό, δημοσιογραφικό και γενικότερα υπηρεσιακό λόγο.

Στο δεύτερο μέρος θίγεται το ερώτημα πόσο κατάλληλη ή/και κατανοητή είναι η γλώσσα των σχολικών εγχειριδίων για τους μαθητές. Αφετηρία συζήτησης αποτελεί το βιβλίο Ιστορίας της Α' Γυμνασίου. Χαρακτηριστικά του είναι μεταξύ άλλων ο σημαντικός όγκος νέων πληροφοριών και η κειμενολογική αλλά και γλωσσική του πολυπλοκότητα, αφού από τη μια πρέπει να διατηρηθεί ο παιδαγωγικός του χαρακτήρας, ενώ από την άλλη θέτει ως στόχο του, μεταξύ άλλων, τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου των μαθητών. Το βιβλίο εξετάζεται σε αντιπαράθεση με το βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης του Θ. Παπακώστα «Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ;» το οποίο αποτελεί ένα απτό παράδειγμα εφαρμογής απλής γλώσσας.

Και στις δύο εφαρμογές παρουσιάζονται επιλεγμένα παραδείγματα γλωσσικής απλοποίησης δίνοντας μια ενδεικτική εικόνα για τη μορφή (αλλά και τα οφέλη) που θα μπορούσαν να έχουν αφενός διοικητικά κείμενα, αφετέρου ένα σχολικό βιβλίο σε απλή γλώσσα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Αδαμόπουλος, Χρήστος/Βλαχόπουλος, Στέφανος/Κριμπάς, Παναγιώτης Γ./Μηλιώνη, Γεωργία (2023), «Απλοποίηση της Γλώσσας, της Σύνταξης, της Έκφρασης και του Ύφους των Δημόσιων Εγγράφων: Μια Μεταρρύθμιση που δεν Έγινε Ποτέ», Επιθεώρηση Δημόσιας Διοίκησης 3 (1), 1-22. https://www.lawjournals.unic.ac.cy/index.php/pareview 
• Καρβούνης, Χρήστος (2017), «Γλωσσικός εξαρχαϊσμός και ‘ιδεολογική’ νόρμα: Ζητήματα γλωσσικής διαχείρισης στη νέα ελληνική», στο: Th. Georgakopoulos κ.ά. (επιμ.), Proceedings of the 12th International Conference on Greek Linguistics, τ. 1, Βερολίνο, 507‒523.
• Καρβούνης, Χρήστος/Seel, Olaf I. (2021), «Απλή γλώσσα: από τα κείμενα στους κανόνες». Αδημοσίευτη εισήγηση στο Workshop «Απλή γλώσσα», Johannes Gutenberg-Universität Mainz, Fachbereich für Translations-, Sprach- und Kulturwissenschaft.
• Κατσουλάκος, Θεόδωρος/Κοκκορού-Αλευρά, Γεωργία/Σκουλάτος, Βασίλειος (2016), Αρχαία Ιστορία Α' Γυμνασίου. Αθήνα: ΟΕΔΒ.
• Παπακώστας, Θεόδωρος (2021), Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ;, Αθήνα: Key books.
• Σετάτος, Μιχάλης (1973), «Φαινομενολογία της καθαρεύουσας», ΕΕΦΣΘ, 43‒80.
• Φλιάτουρας, Ασημάκης./Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (επιμ.) (2019). Από τον οίκο στο σπίτι και τανάπαλιν… Το λόγιο επίπεδο στη σύγχρονη νέα ελληνική. Θεωρία, ιστορία, εφαρμογή, Αθήνα: Πατάκης.
• Zethsen, Karen Korning (2009), “Intralingual Translation: An Attempt at Description”, META 54 (4), 795-812.