Image

Ηλίας Σπυριδωνίδης

Πτυχιούχος του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στη Γεωπολιτική του Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης “La Sapienza” και κατόπιν εργάστηκε ως ασκούμενος ερευνητής στο Ινστιτούτο ΙSIAO (Istituto Italiano per l’Africa e l’Oriente) του Υπουργείου Εξωτερικών της Ιταλίας.

Είναι διδάκτορας Ιταλικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ. με ειδίκευση στη Μεταφρασεολογία & στην Ιστορία της Μετάφρασης.

Ως υπότροφος του Ι.Κ.Υ. πραγματοποίησε διδακτορικές σπουδές στο Dipartimento di Studi Filologici, Linguistici e Letterari της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ρώμης “Tor Vergata” με έρευνα στην πρόσληψη των μεταφράσεων ιταλικής λογοτεχνίας στην ελληνική, στις διαπολιτισμικές σχέσεις, στη Γεωπολιτική του Πολιτισμού και στη Σημειωτική της Μετάφρασης.

Θανάσιμα μεταφραστικά λάθη: ο «μάρτυρας» της μετάφρασης και Μέγας Διερμηνέας της Υψηλής Πύλης Κωνσταντίνος Μουρούζης (1786-1821)

Είναι ευρέως γνωστό ότι η μετάφραση αποτελεί μια δραστηριότητα που ασκείται ανελλιπώς από τα πανάρχαια χρόνια. Στις διεθνείς σχέσεις και επαφές, ανά τους αιώνες, η ανάγκη και η προσπάθεια αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ αλλόγλωσσων πληθυσμών και κρατών έφερε τη μετάφραση και τη διερμηνεία στο επίκεντρο. Επίσης, η σπουδαιότητα και ο ρόλος των μεταφραστικών υπηρεσιών είναι καθοριστικής σημασίας ειδικά κατά τη διάρκεια σημαντικών διπλωματικών διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνιών και συνθηκών διεθνούς κύρους. Οι Οθωμανοί σουλτάνοι και η Υψηλή Πύλη είχαν αντιληφθεί εξ αρχής την αξία της μετάφρασης και της διερμηνείας στις σχέσεις τους με τα άλλα κράτη και για το λόγο αυτό είχαν δημιουργήσει μια δική τους μεταφραστική υπηρεσία «δραγουμάνων» με προϊστάμενο τον Μέγα Διερμηνέα. Ωστόσο, πολύ συχνά η τύχη των μεταφραστών ήταν τραγική καθώς πλήρωναν τα λάθη ή τις παραλείψεις τους με την ίδια τους τη ζωή. Ενδεικτικά, μια τέτοια περίπτωση αποτελεί η εκτέλεση του Κωνσταντίνου Μουρούζη, ενός «μάρτυρα» της μετάφρασης, από τον Οθωμανό σουλτάνο Μαχμούτ Β´ (1785-1839). Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι μια πρώτη προσέγγιση του πολιτισμικού πλαισίου, του ρόλου, των συνθηκών ζωής και της μεταφραστικής εργασίας των δραγουμάνων της Υψηλής Πύλης στις αρχές του 19ου αι. καθώς και των λαθών, μεταφραστικών και μη, που οδήγησαν τον Κωνσταντίνο Μουρούζη στον μαρτυρικό θάνατο δια αποκεφαλισμού.