Ο Παναγιώτης Κελάνδριας είναι Καθηγητής στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ιονίου Πανεπιστημίου με γνωστικό αντικείμενο «Μετάφραση από τα Αγγλικά προς τα Ελληνικά».

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη Διδακτική της Μετάφρασης, την Ιστορία και την Κοινωνιολογία της Μετάφρασης και την Ειδική Μετάφραση.

Είναι ιδρυτής και επιμελητής του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού με κριτές mTm ("MTM. Minor Translating Major-Major Translating Minor-Minor Translating Minor") σε συνεργασία με τον Καθηγητή του Trinity College Dublin κ. Michael Cronin και την Καθηγήτρια του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας κ. Αναστασία Παριανού.

Η παρούσα ανακοίνωση βασίζεται στις εξής δύο υποθέσεις: α) η δυσκολία κατανόησης ενός προς μετάφραση οικονομικού κειμένου δεν απορρέει από το ίδιο το κείμενο αλλά από το ανεπαρκές γνωσιακό απόθεμα του μεταφραστή (Stolze 2003: 188) και, β) ένας μεταφραστής πρέπει να είναι σε θέση να αποκτά τα κατάλληλα γνωσιακά αποθέματα και τις πληροφορίες που χρειάζονται ώστε να κατανοήσει τα δηλούμενα του προς μετάφραση κειμένου προκειμένου να παραγάγει μια επαρκή μετάφραση (Stolze ό.π.: 189). Σε αυτές τις δύο υποθέσεις θα προσθέταμε και τη διαπίστωση ότι όταν οι φοιτητές έρχονται σε επαφή για πρώτη φορά με οικονομικά κείμενα συχνά, αν όχι πάντα, θεωρούν ότι το σημαντικότερο πρόβλημα για τη μετάφραση ενός οικονομικού κειμένου είναι η ανεύρεση ορολογικών ισοδυνάμων στη γλώσσα υποδοχής αγνοώντας ότι οι ορολογικές μονάδες λειτουργούν σε συγκεκριμένα πραγματολογικά και συλλογιστικά συγκείμενα και ότι η ειδικότητά τους απορρέει από τη συγκεκριμένη σημασία που τους αποδίδουν οι κοινότητες των ειδικών κάθε τομέα (Cabré 2010: 357). Αυτό λοιπόν που έχει σημασία είναι η κατανόηση ότι η ανεύρεση ορολογικών ισοδυνάμων στη γλώσσα υποδοχής από μόνη της δεν διασφαλίζει την παραγωγή επαρκών μεταφράσεων εάν δεν γίνει αντιληπτό ότι η ορολογία είναι για τους μεταφραστές ένα μέσο απόκτησης γνώσεων γύρω από έναν ειδικό τομέα, με άλλα λόγια ένα μέσο διαμόρφωσης του απαραίτητου γνωσιακού υποβάθρου για τη μετάφραση ενός ειδικού κειμένου.

Στην ανακοίνωσή μας θα περιγράψουμε τις διαπιστώσεις μας από μια έρευνα που διεξαγάγαμε σε φοιτητές του Ε’ εξαμήνου στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου οι οποίοι έρχονταν για πρώτη φορά σε επαφή με οικονομικά κείμενα όπου παρατηρήθηκε ότι η έλλειψη βασικών γνώσεων ως προς το περιεχόμενο του προς μετάφραση κειμένου δυσχέραινε την ομαλή λειτουργία του θυμικού τους φίλτρου (τα κύρια χαρακτηριστικά της οποίας είναι η ελλιπής παρότρυνση και αυτοπεποίθηση και το πρόσθετο άγχος (Παριανού 2010: 101)). Διαπιστώθηκε ότι εάν της μεταφραστικής διαδικασίας προηγηθεί η ενίσχυση αυτού           που η Nord (2005: 211) ονομάζει «ερευνητική ικανότητα», η απόκτηση δηλαδή των απαραίτητων ειδικών γνώσεων για τον χειρισμό του θεματικού περιεχομένου των προς μετάφραση κειμένων, το επίπεδο του θυμικού φίλτρου μειώνεται σημαντικά (και σε ορισμένες περιπτώσεις εξαλείφεται) με αποτέλεσμα την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των φοιτητών με αποτέλεσμα την τελική παραγωγή λειτουργικών μεταφράσεων.